Η Daniella Isaacs, μιλάει στην dailymail.co.uk για την εμπειρία της και τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπισε μετά από μια μακρά περίοδο "ορθοφαγίας". Εξομολογείται ότι είχε εμμονή με φαγητό από νεαρή ηλικία, καθώς και θέματα ψυχικής υγείας άγχους και ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, αλλά δεν φανταζόταν ποτέ ότι έχει κάποια διατροφική διαταραχή. Ήταν αδύνατη, αλλά αρκετά υγιής, όπως λέει φορούσε 10ρι στα ρούχα (αντίστοιχο δικό μας small) και ήθελε να γίνει ηθοποιός και να κερδίσει πολλά χρήματα. Πήγαινε τακτικά σε γυμναστήριο κάτι που της έγινε μια ρουτίνα που, όπως λέει, βρήκε αρκετά εθιστική. Επειδή υπέφερε από κοιλιοκάκη, δεν έτρωγε γλουτένη, ώσπου μια φίλη της είπε μια μέρα, «πρέπει να μάθεις για καθαρή διαβίωση. Θα βοηθήσει το στομάχι σου». Η συνέχεια ήρθε μόνη της. Άρχισε αμέσως άρχισα να ψάχνει τι είναι το "καθαρό φαγητό", να διαβάζει δημοσιεύματα σε blog και δημοφιλή βιβλία. Ακολουθώντας συμβουλές και πρακτικές, έκοψε τη ζάχαρη, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ακόμα και τα υποκατάστατα χωρίς γλουτένη που έτρωγε πριν, όπως το ψωμί και τα ζυμαρικά. Αισθάνθηκε καλύτερα για μερικές εβδομάδες, ιδιαίτερα λιγότερο φουσκωμένη κι άρχισε να τραβάει φωτογραφίες από το φαγητό της και να τις ανεβάζει στο λογαριασμό της στο Instagram, κερδίζοντας μεγάλη αναγνώριση. Αυτό της έδωσε ευχαρίστηση κι ένιωσε ότι παίρνει επικύρωση από το ποσό που μου άρεσαν οι φωτογραφίες της κι έτσι άρχισε να της γίνεται η εμμονή σιγά-σιγά. Όταν η υγεία γίνεται εμμονή Όπου πήγαινε με κόσμο έξω, το μυαλό της ήταν στο τι θα φάει. Στο τέλος φοβόταν να βγει με κόσμο. Αν την καλούσαν σε σπίτι, ήθελε να μαγειρέψει εκείνη, ενώ αν πήγαινεναν σε εστιατόριο, πάντα επέμενε να το επιλέξει εκείνη, συνήθως vegan. Αλλιώς, έβρισκε μια δικαιολογία για να πάω στην τουαλέτα, για να μιλήσει σε έναν σερβιτόρο ή σεφ, εξηγώντας ότι είχε δυσανεξία στα γαλακτοκομικά ή το ελαιόλαδο, παρόλο που δεν ήταν αλήθεια. Στη συνέχεια έκανε πολλούς φίλους ομοϊδεάτες κι άρχισε να συνεργάζεται με επαγγελματίες συγγραφείς και επιχειρηματίες από το χώρο της βιομηχανίας ευεξίας, μέχρι που έγινε και η ίδια επιχειρηματίας, λανσάροντας προϊόντα χωρίς γλουτένη, αλλά χωρίς επιτυχία. Τα προβλήματα στην υγεία της δεν άργησαν να φανούν. Έπεσε από το 10 νούμερο στο 6 (δηλαδή XXS), έμοιαζε με ανορεκτική, αλλά ο κόσμος της έδινε συγχαρητήρια για το πόσο αδύνατη είναι, γιατί... αυτή είναι η μόδα! Τι έτρωγε Αν δεν ασκούνταν κάθε μέρα, ένιωθε ένοχη. Δεν έτρωγε καθόλου επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη ή γαλακτοκομικά, και έκοψε τελείως τους υδατάνθρακες. Υπολόγιζε τα λαχανικά ως υδατάνθρακες και περιορίσε την πρόσληψη φρούτων. Σε μια τυπική μέρα, θα είχε ένα smoothie για πρωινό με γάλα αμυγδάλου, σκόνη πρωτεΐνης, σπανάκι, σπόρους τσίια και ίσως μερικά μούρα. Το έβαζε σε ένα μπολ γιατί να μοιάζουν περισσότερο σαν γεύμα και το γέμιζε με superfoods (μισώ να σκέφτομαι πόσα χρήματα χάλασα, λέει). Για μεσημεριανό έτρωγε μια σαλάτα. Αλλά χωρίς ελαιόλαδο, ίσως λίγο ξύδι μηλίτη με λεμόνι. Εάν είχε πρωτεΐνες, δεν θα ήταν ποτέ περισσότερο από μισό φιλέτο σολομού. Το απόγευμα ίσως έτρωγε ένα μήλο ή καρύδια και για το δείπνο, ψάρια, ψημένα λαχανικά και ταχίνι - "γι' αυτό το σώμα μου φώναζε για άμυλο και λίπος", λέει. Τα βράδια τα περνούσε πειραματιζόμενη με συνταγές για να γράψει και να τις δείξει, κάτι που τώρα αποκαλεί σαν αυτο-βασανιστήρια. Το σώμα της άρχισε να καταρρέει Της σταμάτησε η περίοδος. Είχε σημάδια εμμηνόπαυσης σε ηλικία 24 ετών. Πήγε σε γυναικολόγο ο οποίος της είπε: "Φανταστείτε το σώμα σας σαν ένα φυτό. Δεν το έχετε ποτίσει ή τρώτε το φυτό σας και είναι αδύναμο και πονάει. Τώρα πρέπει να το ταΐσετε, να το ενυδατώσετε και να το θρέψετε. Είναι περίεργο να το βλέπεις σαν ανθισμένο λουλούδι, επειδή είσαι συνηθισμένη σε ένα φυτό που πεθαίνει". Είχε νυχτερινές εφιδρώσεις κάθε βράδυ και το άγχος είχε επιστρέψει. Δεν είχε καμία σεξουαλική ορμές. Τα χέρια της είχαν γίνει πορτοκαλί (μια κατάσταση γνωστή ως αναιμία καρότου), γιατί είχε φάει τόσο πολύ squash. Ένιωθε τσούξιμο στο σώμα της και είχε οστεοπενία, επειδή δεν έπαιρνε αρκετό ασβέστιο. Τα μαλλιά της άρχισαν να πέφτουν και τα μάτια της παρουσίαζαν συμπτώματα ξηροφθαλμίας. Ώσπου κατάλαβε ότι ο κόσμος έπαψε να τη θαυμάζει και να μιλάει πίσω από την πλάτη της για το πόσο άσκημη έδειχνε, πόσο χάλια ήταν τα μαλλιά και το δέρμα της. Κι εκεί, αποφάσισε να παραιτηθεί από την εμμονή ελέγχου του φαγητού. Τώρα επανήλθε στο νούμερο 10, αλλά η περίοδος της δεν επανήλθε. Εξακολουθεί να τρώει ότι της αρέσει από την "καθαρή διατροφή", αλλά επιτρέπει να φάει και όλα όσα είχε πείσει τον εαυτό της να μην της αρέσουν, όπως τα γαλακτοκομικά, ενώ όταν θα βγει με φίλους, θα φάει και πίτσα, θα πιεί κι ένα κρασάκι. Και καταλήγει: "Ορισμένες από τις βιομηχανίες ευεξίας είναι η αντίθεση στην πραγματική έννοια της ευεξίας. Νομίζω ότι οι γκουρού ευεξίας μας ίσως έχουν κριθεί εσφαλμένα. Έχω μια μεγάλη θεία που είναι 105 χρονών και απολαμβάνει την τούρτα. Γιατί δεν είναι αυτή ο γκουρού ευεξίας του 2017; Γιατί δεν εξετάζουμε τους ανθρώπους που έχουν ζήσει για πάντα και όχι 20 χρόνια; (Που πιθανώς δεν έχει περίοδο)". διαβάστε σχετικά με τη διαταραχή: Νευρική ορθορεξία: Εμμονή με την υγιεινή διατροφή
Η νευρική ορθορεξία (orthorexia nervosa) δεν αποτελεί επίσημη ιατρική διάγνωση, δεν έχει καταχωρηθεί στο DSM-I, αν και έχει αναφερθεί από κάποιους ιατρούς. Ο όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Steven Bratman το 1997, έναν Αμερικάνο ιατρό, για να περιγράψει μια διατροφική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από υπερβολική προσήλωση στην επιλογή ‘υγιεινών’ τροφίμων. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η εμμονή είναι τέτοια που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό υποσιτισμό ή ακόμα και θάνατο. Ο ίδιος ο Bratman περιγράφει την ορθορεξία ως ανθυγιεινή εμμονή με τρόφιμα που ο ασθενής αντιλαμβάνεται ως υγιεινά – κατάλληλα. Συνήθως οι ασθενείς αποφεύγουν τρόφιμα που περιέχουν λιπαρά ή συντηρητικά, ζωικά τρόφιμα ή συστατικά που θεωρούν ανθυγιεινά. Αν ο διατροφικός περιορισμός είναι πολύ σοβαρός, μπορεί να προκληθούν διατροφικές ελλείψεις ή υποσιτισμός. Η απίσχναση των ατόμων που ακολουθούν ανάλογο μοτίβο διατροφής, π.χ. ωμοφαγία, μπορεί να φτάσει στα επίπεδα της νευρικής ανορεξίας. Η ‘ανορεκτική ορθορεξία’ μπορεί να είναι το ίδιο επικίνδυνη με τη νευρική ανορεξία. Παρόλ’ αυτά βέβαια, το υποκείμενο κίνητρο είναι τελείως διαφορετικό στις δυο περιπτώσεις: ενώ ο ανορεξικός επιθυμεί να χάσει βάρος, ο ορθορεξικός επιθυμεί να αισθάνεται υγιής. Διαγνωστικά κριτήρια Οι Donini και συνεργάτες όρισαν την ορθορεξία ως μια ‘μανιακή εμμονή με υγιεινά τρόφιμα’. Οι ασθενείς συχνά εκδηλώνουν συμπτώματα ψυχαναγκαστικής διαταραχής και υπερβάλλον ενδιαφέρον για ‘υγιεινά’ διατροφικά μοτίβα. Ο Bratman έθεσε δυο ερωτήματα, ως ένα είδος πρωταρχικού αυτό-ελέγχου, ως απλά κριτήρια: ‘Ενδιαφέρεσαι περισσότερο για την αξία αυτού που τρως, από την απόλαυση που λαμβάνεις τρώγοντάς το;’ και ‘Μήπως η δίαιτά σου σ’ απομονώνει κοινωνικά;’. Κατασκεύασε επίσης και ένα σχετικό τεστ:
Συμπτώματα Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν εμμονή με την υγιεινή διατροφή, απίσχναση και θάνατο από ασιτία. Τα ορθορεκτικά άτομα μπορεί να βιώνουν συγκεκριμένα συναισθήματα για διάφορα τρόφιμα. Τα τρόφιμα με συντηρητικά χαρακτηρίζονται ως ‘επικίνδυνα’, τα βιομηχανοποιημένα ως ‘τεχνητά’ και τα βιολογικά ως ‘υγιεινά’. Οι ασθενείς εμφανίζουν ισχυρή – μη ελεγχόμενη επιθυμία για φαγητό όταν νιώθουν νευρικοί, αναστατωμένοι, χαρούμενοι ή δυστυχισμένοι. Έρευνες υποστηρίζουν ότι η ορθορεξία απαντάται περισσότερο σε άντρες και ειδικά σ’ αυτούς με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης / εκπαίδευσης. Βιολογία Οι Donini και συνεργάτες διατύπωσαν πρόσφατα τη νευρική ορθορεξία ως μια διατροφο-κεντρική εκδήλωση της ψυχαναγκαστικής διαταραχής, η οποία φαίνεται πως έχει βιολογικά αίτια. Παρόμοια, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η ορθορεξία υποκινείται από κάποιους βιολογικούς παράγοντες, χωρίς ωστόσο να έχει αποδειχθεί – μέχρι στιγμής – κάτι τέτοιο ερευνητικά. Αντιμετώπιση Η θεραπευτική προσέγγιση ποικίλλει ανάλογα με την περίπτωση και το βαθμό παθολογίας. Για παράδειγμα, μπορεί μια ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση (π.χ. γνωσιακή συμπεριφοριστική) να είναι αποτελεσματική, αλλά μπορεί να χρειαστούν και επιπρόσθετες προσεγγίσεις, όπως η παροχή αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων. Η αντιμετώπιση γενικά συγκλίνει προς αυτές της νευρικής ανορεξίας και της ιδεοληψίας-ψυχαναγκασμού. Όπως όμως σημειώνουν οι ειδικοί, η ίδια η απόφαση και η δέσμευση του ατόμου ότι θα προσπαθήσει να αλλάξει τη διατροφική του συμπεριφορά, είναι περισσότερο σημαντική από τη μέθοδο που θα χρησιμοποιηθεί για να επιτευχθεί η αλλαγή. Προϋπόθεση όμως για να συμβεί αυτό, είναι το ορθορεκτικό άτομο να αναγνωρίσει ότι ο τρόπος που σκέπτεται και ενεργεί αποτελεί πραγματικό εμπόδιο στη ζωή του και ότι ασκεί αρνητική επίδραση σε κάτι που θεωρεί ότι έχει πιο ουσιαστική αξία και νόημα, όπως π.χ. στη συντροφική του σχέση ή στην οικογένειά του. Είναι σημαντικό η προσπάθεια να επικεντρωθεί σε εύκολους βραχυπρόθεσμους στόχους, όπως η σταδιακή μείωση ή λιγότερο συχνή εμφάνιση της εμμονής. Έτσι, το άτομο θα μάθει να αναγνωρίζει τα μικρά σημάδια βελτίωσης της διατροφικής του συμπεριφοράς, να ικανοποιείται με αυτά και να τα επιβραβεύει, ενώ παράλληλα θα αντλεί κουράγιο για τη συνέχιση της προσπάθειάς του, που και δύσκολη είναι και πολύ χρόνο απαιτεί. |
ΔημοφιλήΠρόσφαταΘέματα |